جرج سمعان جرداق
جُرج جُرداق در سال 1926 میلادی در جُدیده مَرجَعیّون واقع در جنوب لبنان در یک خانواده مسیحی چشم به جهان گشود.
پدر و مادرش منتسب به یک قبیله یمنی بادیه نشین بودند و نسبت به مسائل فرهنگی، علمی و ادبی و آموزش اهتمام خاصی داشتند. آنان به حضرت علی (ع) بسیار ارادت میورزیدند و بر سر درب خانه خود، سنگی را نصب کرده بودند، که روی آن جمله «لا فتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار» حک شده بود.
جرج جرداق دوره ابتدایی را در شهر خود به پایان رسانید، سپس به بیروت که یکی از مراکز مهم آموزش عربی محسوب میشد، عزیمت نمود. او با نبوغ ذاتی، علاقه و شوق به کسب علم و تلاش شبانه روزی، پیشرفت فوقالعادهای در تحصیل داشت.
از دوازده سالگی با تشویق برادر بزرگش، فواد، به مطالعه نهج البلاغه پرداخت و بخشهای زیادی از این کتاب را حفظ کرد. جرج جرداق در سنین کودکی همواره با قرآن و نهج البلاغه مأنوس بود و مدام آنها را مطالعه میکرد.
جرج جرداق بعد از پایان تحصیلات، تدریس ادبیات و فلسفه اسلامی را در دانشگاه بیروت بر عهده گرفت و ضمن تدریس به عنوان نویسنده با مطبوعات عربی و هم چنین با رادیو تلویزیون لبنان همکاری داشت.
وی در نویسندگی روش تازهای انتخاب کرد، که از لحاظ ظرافت، تصویرگری، عمق و تاثیرگذاری، شیوهای جدید و تازه بود و به همین دلیل است که بسیاری از آثار این نویسنده توانا، به زبانهای دیگر ترجمه و منتشر شده است.
وی علاوه بر مقالات علمی و برنامههای رادیویی و تلویزیونی، بیش از سی کتاب تالیف کرده است. کتابهای جرج جرداق متنوع و در زمینههای قصه، تاریخ، هنرهای نمایشی، نقد و بررسی، مفاسد آمریکا و دو مجموعه شعر میباشد.
یکی از مهمترین آثار جرج جرداق که آن را در 28 سالگی نوشته کتاب «امام علی، صدای عدالت انسانی» است، که در سال 1958 میلادی انتشار یافت. این کتاب در پنج جلد تدوین گردیده است و انتشار آن به عنوان یک حادثه عظیم در جهان اندیشه اسلامی، نظر بزرگان شیعه و سنی را به خود جلب نمود.
استاد توفیق ابراهیم درباره این کتاب مینویسد: «این کتاب عالیترین شاهکاری است، که به جهان عرب اهداء گردیده و بزرگترین خدمتی است، که به لبنان و میراث عرب شده است.»
جرج جرداق، خود درباره انگیزه اش از تالیف این کتاب می گوید: «من معتقدم که اختلاف زیادی بین اسلام و مسیحیت وجود ندارد، انسانیت، همه ادیان را در یک نقطه جمع میکند. همه ادیان در واقع یک دین هستند و اختلاف بین ادیان، در حقیقت ناشی از اختلاف زمانی و شرائط حاکم بر زمانهای مختلف است ... در دوران کودکی موقعی که از مدرسه خارج میشدم، زیر درخت بلوط مینشستم و به حفظ کردن سورههای قرآن و خطبهها و مواعظ امام علی (ع) میپرداختم، با چنین حال و هوایی چگونه میتوانستم، درباره نهج البلاغه چیزی ننویسم، در حالی که قانون اساسی دلانگیز نهج البلاغه، مهمترین متون فلسفی و ادبی عرب را که هر دانشجویی به آن نیاز دارد، در خود جای داده است....
از آغاز تحصیل در مدرسه و دانشگاه، با این موضوع آشنا و مأنوس بودم و دریافتم که علیرغم آنچه نویسندگان معروف مانند عقاد و دیگران دربارۀ امام علی (ع) نوشتهاند، درباره زندگی امام علی (ع) تحقیق برجستهای انجام نگرفته و نویسندگان تنها به اثبات حقانیت او در ولایت و خلافت پرداختهاند، لذا این انگیزه در من بوجود آمد که دربارۀ نهج البلاغه فکر کنم و به چیزی که دیگران، از پرداختن به آن باز ماندهاند، بپردازم ...»
بعضی از آثار جرج جرداق، دربارۀ حضرت علی (ع) و نهج البلاغه، که به زبان فارسی ترجمه شده است عبارتند از:
1 - «امام علی (ع) صدای عدالت انسانی»، این کتاب اولین بار توسط سید هادی خسروشاهی در سال ۱۳۴۲ به فارسی ترجمه و منتشر گردید.
2 - «شگفتیهای نهج البلاغه»، که توسط مرحوم فخرالدین حجازی ترجمه شده بود.
جرج جرداق دربارۀ امام خمینی(ره) مینویسد: «در عظمت شخصیت این بزرگ، هیچ تردیدی ندارم، در واقع ایشان با ویژگیهای بارز خویش، جهان اسلام و عرب را، با اقدامات آزادی خواهانه و نهضت اسلامی خود، که اینک همۀ پایتختهای جهان اسلام و عرب را درنوردیده، تحت تأثیر قرار داده است.»
جرج جرداق درباره راز عدم نوشتن درباره شخصیت دیگری غیر از علی(ع) گفته بود: «عده‌ای از مردم کشورهای حوزه خلیج فارس و مصر به من پیشنهاد می‌کردند که مثلا در مورد عمر و یا دیگران بنویسم... اما من نپذیرفتم ... من پس از علی علیه اسلام کسی را شایسته نوشتن ندیدم و تصمیم گرفتم که جز در مورد علی (ع) ننویسم ...
انقلاب علی علیه السلام انقلاب انسانی، اجتماعی، فکری و فرهنگی بود و در آن بین دو جبهه فسق و قتل و قاچاق انسان و برده و مرگ از یک طرف و جبهه دین و رحمت و عدالت و انسانیت و آزادی و حیات فاصله‌های زیادی بود. موظف شدم که جبهه علی را که خالص ترین جبهه‌ها است، مورد بررسی و تحلیل قرار دهم. این جبهه راه را برای من روشن کرد و چراغ راهم شد».
این نویسنده و شاعر و نمایشنامه نویس مسیحی لبنانی در ۱۴ آبان ۱۳۹۳ مطابق با پنجم نوامبر 2014 میلادی بر اثر بیماری و کهولت سن درگذشت.
حال ای فرزند علی(ع)، ای شیعه علی(ع)، ای محب علی(ع)، ارتباط تو با نهج البلاغه چگونه است؟آیا نهج البلاغه را دیده ای؟ ورق زده ای؟ آموخته ای؟...
شرمنده نیستی؟ و در مقابل این مسیحی عاشق علی(ع) و نهج البلاغه چه جوابی داری؟!